Sprinkler (yağmurlama) sisteminin amacı; yangına erken tepki verilmesinin sağlanması ve yangının kontrol altına alınması ve söndürülmesi için belirli bir süre içerisinde tasarım alanı üzerine belirlenen miktarda suyun boşaltılmasıdır.
Sprinkler sistemi; sprinkler başlıkları, borular, bağlantı parçaları ve askılar, tesisat kontrol vanaları, alarm zilleri, akış göstergeleri, yangın pompaları gibi elemanlardan meydana gelir.
Sprinkler sistemi çalıştığında bina içindekilere alarm verilmesi gibi çeşitli acil durum fonksiyonlarını da aktif hâle getirebilir.
Sprinkler Sistemleri üç ana başlıkta incelenebilir;
• Sulu Sprinkler Sistemleri
• Su Sisi Sprinkler Sistemler (water mist)
• Köpüklü Sprinkler Sistemleri
Sulu Sprinkler Sistemleri
Sulu Sprinkler sistemleri türleri: tasarım türlerine göre beş ana başlıkta incelenebilir;
◉ Islak borulu Sprinkler sistemi (wet pipe): Sistemde hali hazırda basınçlı su bulunmaktadır. Sprinkler başlıklarından herhangi biri açıldığında, açılan başlıktan suyun derhal boşaldığı ve müdahalenin gerçekleştiği bir sistemdir. Donma riski bulunmayan, tüm başlıkların aynı anda müdahalesi gerekmeyen ve su ile söndürülebilen pek çok alanlarda en ekonomik ve efektif otomatik söndürme sistemidir.
◉ Kuru borulu Sprinkler sistemi (dry pipe): Sistem içerisinde suyun bulunmasının mümkün olmadığı, özellikle donma riski bulunan mahallerde tercih edilmektedir. Bu sistemde Kuru alarm vanasına kadar basınçlı su bulunmakta, Alarm vanasından sonra Sprinkler başlıklarına kadar gelen tesisatta basınçlı hava veya gaz bulunmaktadır. Yangın esnasında öncelikle sistem içerisindeki havanın boşalması gerektiğinden müdahale süresi ıslak borulu sisteme göre daha geçtir.
◉ Ön tepkili Sprinkler sistemi (Pre-Action): Preaction Sprinkler sisteminin devreye girebilmesi için Sprinkler başlıklarının açılması harici, ikinci bir sinyal gerekmektedir. Elektronik veya mekanik bir doğrulama ile preaction alarm vanasına verilen sinyal suyun akışına imkan tanımaktadır.
◉ Baskın Sprinkler sistemi (Deluge): Deluge Sistemler genellikle yangının hızla büyüyüp yayılacağı yüksek tehlikeli alanlarda tercih edilmektedir. Yangın çıkan mahaldeki tüm başlıkların aynı anda devreye girerek baskın tabir edilen ani bir müdahale ile devreye girer. Sistemin devreye girmesi için gerekli sinyaller sistem adını da belirlemektedir. Bunlar aşağıdaki şekilde listelenmiştir.
- Hidrolik Algılamalı Deluge Sistem
- Pnömatik Algılamalı Deluge Sistem
- Elektronik Algılamalı Deluge Sistem.
◉ Çevrimli Sprinkler sistemi: Bu sistem yukarı bahsedilen tüm sistemlerden farklı olarak yangının söndürüldüğünü kontrol ederek sistemi durdurabilir ve devamında gerekli olursa yeniden sistemi devreye sokabilir.
• NFPA 13 te Sprinkler türleri aşağıdaki şekilde listelenmiştir.
• Control Mode Density/Area (CMDA) Sprinkler
• Control Mode Specific Application (CMSA) Sprinkler
• Early Suppression Fast-Response (ESFR) Sprinkler
• Extended Coverage Sprinkler
• Nozzles
• Old-Style/Conventional Sprinkler
• Open Sprinkler
• Quick-Response (QR) Sprinkler
• Quick-Response Early Suppression (QRES) Sprinkler
• Quick-Response Extended Coverage Sprinkler
• Residential Sprinkler
• Special Sprinkler
• Standard Spray Sprinkler
• Montaj türüne göre Sprinkler Türleri
• Dik tip (Upright Sprinkler)
• Sarkık Tip (Pendent Sprinkler)
• Rozetli Asmatavan Tipi (Recessed Sprinkler)
• Asmatavan Tipi Gizli (Concealed Sprinkler)
• Yatay Duvar Tipi (Horizontal Sidewall Sprinkler)
• Dikey Duvar Tipi (Vertical Sidewall Sprinkler)
• Gömülü Tip (Flush Mount Sprinkler)
Su Sisi (Water Mist) Söndürme
Suyun çok küçük partiküllere ayrıştırılarak bir bulut/sis haline getirilmesi ile yaratılan ve böylece ortamdaki ısı enerjisinin emilme alanını artıran bir tekniktir.
Suya çok yüksek basınç kazandırılarak, boşaltma mikro-nozullarının ince delikleri sayesinde, suyun pulvarize edilmesi ve çok küçük damlacıklar halinde ortama boşaltılması ile yangına müdahale gerçekleştirilir